Proteini ili belančevine, kako ih još zovemo, čine jedan od tri osnovna makronutrijenta. Zajedno sa ugljenim hidratima i mastima čine osnovu ishrane ljudi.
Postoji mnogo vrsta hrane koja je bogata proteinima, a neke od najboljih izvora proteina su:
- Meso i riba: piletina, ćuretina, govedina, svinjetina, riba i morski plodovi
- Jaja
- Mlečni proizvodi: mleko, sir, jogurt
- Mahunarke: pasulj, sočivo, grašak, leblebije
- Orašasti plodovi i semenke: bademi, orasi, kikiriki, semenke bundeve, semenke suncokreta
Proteini su ključni gradivni elementi ćelija, tkiva i organa, a igraju i vitalnu ulogu u različitim procesima u organizmu, poput transporta hranljivih materija, regulaciji hormona, imunološkog odgovora i stvaranja enzima.
Jedna od glavnih uloga proteina u organizmu je građenje i obnavljanje ćelija i tkiva. Proteini su sastavni deo strukture mišića, kostiju, kože, kose i noktiju. Neophodni su za rast i razvoj organizma, kao i za održavanje njegovog zdravlja. Bez dovoljno proteina u ishrani, organizam ne može efikasno obnoviti oštećeno tkivo, što može dovesti do brojnih zdravstvenih problema..
Pored svoje uloge u građenju tkiva, ključni su za transport hranljivih materija u organizmu poput vitamina i minerala, ali i drugih nutrijenata kao što je kiseonik. Na primer, hemoglobin, protein koji se nalazi u crvenim krvnim zrncima, transportuje kiseonik iz pluća do ćelija u telu. Osim toga, proteini su važni za transport masnoća, kao i za regulaciju šećera u krvi.
Kao ključni imunološki odgovor organizma, proteini predstavljaju antitela, koja igraju najznačajniju ulogu u borbi protiv infekcija i bolesti. Proizvode se kao odgovor na prisustvo stranih tela u organizmu, kao što su bakterije i virusi. Osim toga, proteini su važni za stvaranje enzima, koji su ključni za različite metaboličke procese u organizmu.
Proteini su važni i za održavanje zdravlja kose, kože i noktiju. Keratin, protein koji se nalazi u kosi, koži i noktima, čini ove strukture čvrstim i otpornim na oštećenja.
Nedostatak proteina u ishrani može imati ozbiljne posledice po zdravlje zato što predstavljaju esencijalni nutrijent koji je neophodan za normalno funkcionisanje organizma. Ukoliko se nedostatak ne koriguje, mogu se javiti ozbiljni zdravstveni problemi koji mogu ugroziti život. Zbog toga je važno osigurati dovoljan unos proteina kroz balansiranu ishranu.